In Duitsland loopt een onderzoek of drie kerncentrales veilig heropend kunnen worden. Op die manier kan Europa onafhankelijker worden van energieleveringen uit Rusland.

Het heropent het debat of kernenergie voldoende groen is of niet. Er is immers geen CO²-uitstoot en de productie zelf heeft weinig impact op het milieu. Maar er zijn ook enkele belangrijke strijdpunten. Enerzijds de verwerking van het gevaarlijke radio-actieve afval. Anderzijds de kwetsbaarheid van de kerncentrales ingeval van een oorlog, natuurramp of menselijke fout. Die nadelen moeten afgewogen worden tegenover de nadelen van de andere energiebronnen. Bovendien is de grondstof, uranium, schaars aanwezig. Te schaars om te kunnen dienen als een lange-termijnoplossing.

Om de afbouw van de kerncentrales te kunnen opvangen, heeft Duitsland reeds langer haar bruinkoolmijnen heropend. Bruinkool is de fase die volgt op de geologische vorming van turf, en die voorafgaat aan steenkool. Het bevat veel zwavel, die bij verbranding zure regen veroorzaakt. In Duitsland wordt de zwavel grotendeels weggefilterd. Maar er komt bij verbranding wel veel CO² vrij.

De Duitse bruinkoolmijnen worden ontgonnen in dagbouw. Dat wil zeggen dat het aardoppervlak (inclusief woonhuizen) verwijderd wordt, en dat er niet met ondergrondse schachten gewerkt wordt zoals bij steenkool. De mijnen zijn vaak meer dan 100 meter diep. Het wegpompen van overtollig water zorgt voor een daling van het grondwaterpeil in de omgeving. Het zorgt voor een permanent beschadiging van het landschap en landbouwgebied.

De (westerse) obsessie om alle fossiele brandstof volledig af te bouwen kan zich tegen de maatschappij keren.
Beleidsmakers moeten uitkijken dat ze het ene probleem niet vervangen door een andere probleem, want zo geraak je niet vooruit.
De cijfers bewijzen het: ondanks alle maatregelen blijft de CO²-uitstoot wereldwijd stijgen.

De Europese Unie wil werk maken om onafhankelijk te worden van gas- en olieleveranciers. De havens van Antwerpen en Zeebrugge werken sedert april 2022 officieel samen (Port of Antwerp-Bruges), en er bieden zich vandaag enorme opportuniteiten aan.

Vooral de kustligging en de bestaande infrastructuur van Zeebrugge is een troef. Deze haven is nu reeds gespecialiseerd in het opslaan van gas-onder-druk.

Een van de meest beloftevolle groene energiebronnen is waterstof.  Er zijn verschillende productiemethodes voor waterstof, maar de meest duurzame is de methode op zonne-energie. Zonrijke woestijnlanden als Oman en Namibië kunnen deze goedkoper produceren dan wijzelf.  Zeebrugge is zich volop aan het voorbereiden om dé overslaghaven te worden voor waterstofgas.

Ook via windenergie kan je waterstofgas produceren, maar voorlopig gebruiken we onze eigen windenergie beter als groene elektriciteitsbron.

Het havenbestuur is zich bewust van de ecologische kansen: een ‘sustainable transition manager’ mag zich uitleven in het vergroenen van de havenwerking en -activiteiten.

In ons streven naar vergroening zijn we niet altijd even eerlijk. We lichten dat even toe met een voorbeeld.

We hebben staal nodig, maar willen de staalfabrieken weg uit ons land. Nochtans zijn onze fabrieken veel ecologischer en menselijker dan bijvoorbeeld die in India. Op die manier exporteren we milieu-onvriendelijkheid naar lage-loon-landen. Om die dan op wereldconferenties met de vinger te wijzen dat hun ecologische cijfers niet goed zijn. We exporteren de lasten, en importeren de lusten. Als die armere landen niet dezelfde ‘propere’ condities kunnen realiseren als wijzelf, is dat op wereldniveau een verliesverhaal.

Als wij zelf de eindgebruiker zijn moeten we ook de lasten willen dragen. We beslissen nog te veel vanuit het ‘niet-in-mijn-achtertuin’ gevoel.

Wat op het eerste zicht een ecologische meerwaarde heeft, kan op dat gebied wel eens dik tegenslaan!

Vertikale boerderijen lijken een oplossing te bieden voor het vergroenen van de landbouw, en het besparen op landbouwgrond.
Maar het klopt niet. Zo blijkt uit een studie van The Farm, een kunstopstelling in Brussel. Zij spreken over een ecologische paradox.

Waar zit het probleem?

Klassieke landbouw kan genieten van de zon (gratis energie) en de regen (gratis water). Bij vertikaal tuinieren moeten beide bronnen kunstmatig vervangen worden. Daarbij toch wel twee belangrijke parameters. Hoeveel (licht)energie is er nodig, en hoe wordt ze geleverd. De eerste parameter duidt al aan dat we energie zullen moeten creëren. Dat heeft een ecologische kost. Je kan die energie leveren via zonnepanelen (tweede parameter). Maar als je de techniek toepast op industriële schaal, dan verlies je de grootste troef: de plaatswinst van vertikaal tuinieren wordt teniet gedaan door de behoefte aan bijkomende oppervlaktes zonnepanelen. Je hebt dus geen plaatswinst, en je moet gratis energie vervangen door kunstmatige energie.

Het probleem is minder groot als je de energie uit fossiele brandstoffen haalt. Maar dat kan uiteraard niet de bedoeling zijn van een groen project.

Er is wel een positief effect op een efficiënter watergebruik …. voor water-eisende planten zoals sla, tomaten, komkommers, … . Maar de landbouw moet ons ook koolhydraten (granen), proteïnen (peulvruchten) en vetten leveren. En daar ligt de ecologische kost van vertikale landbouw veel hoger.

Het helpt wel als je ‘verloren’ ruimte in openlucht (zoals de daken van gebouwen, verharde gronden, ….) recupereert als landbouw- of tuinierruimte. Dus: breng de betonstop in een stroomversnelling! Kleinschalige projecten vertikaal tuinieren, met zonnepanelen op een ‘verloren’ dak, zijn mogelijk wel zinvol. Maar voor je er aan begint, toch maar even bestuderen of het eindresultaat inderdaad een ecologische WIN is.

Sedert eind november 2020 rijden er in Shenzen 25 auto’s rond zonder chauffeur: de RoboTaxi AutoX. Het is geen proefproject meer. Het is realiteit.

AutoX is dochterfirma van Alibaba, maar de wagen wordt geleverd door FiatChrysler (model Pacifica). Er is een verdere uitrol gepland in de Chinese steden Shanghai, Wuhan en Wuhu. Ook het Amerikaanse Silicon Valley komt aan de beurt. Naast de RoboTaxi mogen we ons ook aan een RoboTruck verwachten. En uiteraard gaat het over elektrische wagens.

Uiteraard zitten de concurrenten niet stil. Alphabet, het moederbedrijf boven Google, heeft aangekondigd dat ze haar zelfrijdende Waymo in Phoenix (Arizona) zullen beschikbaar stellen voor publiek gebruik. Terwijl die andere grote Chinese speler, Baidu, Apollo in Beijing wil opstarten. Wellicht duurt het ook niet zo lang meer vooraleer een naam als DiDi bekend in de oren zal klinken.

Laat ons hopen dat dergelijke projecten niet enkel de behoefte aan fossiele brandstof terugdringt, maar ook het aanthttp://www.didiglobal.comal voertuigen in privé-bezit.

De laatste 50 jaren is de wereldbevolking verdubbeld. Tegelijkertijd verkleinen door de klimaatopwarming de woonvriendelijke gebieden op aarde. Er zijn maar twee oplossingen: de wereldbevolking terug doen krimpen, of het rendement van de bewoonbare zones optimaliseren.

Smart cities kunnen bijdragen tot het omvormen van steden naar mensvriendelijke woongebieeden. Eén van de pionierende steden: Singapore, na Monaco de dichtsbevolkte dwergstaat. Hoe zij er in slagen om meer dan 5 miljoen inwoners een leefbare omgeving te bieden, kan je bekijken op www.smartcitylab.com .

Eén van de grootste fondsbeheerders ter wereld, Black Rock, heeft dit jaar een belangrijke parameter toegevoegd aan haar selectieprocedure: stewardship.

Eerder lag BlackRock nog onder vuur voor ‘Greenwashing’ (zie oa artikel in trends 2018). In haar laatste rapport rond duurzaamheid, begin 2020, lezen we: ‘In 2020, we identified 244 companies that are making insufficient progress integrating climate risk into their business models or disclosures. Of these companies, we took voting action against 53, or 22%. We have put the remaining 191 companies ‘on watch.’ Those that do not make significant progress risk voting action against management in 2021.’

Als grootste fondsbeheerders heeft Black Rock heel wat stemrechten op de algemene vergadering van diverse bedrijven. Vaak wereldspelers. Zij willen deze stemrechten vanaf 2020 zeer actief gaan gebruiken, om het bedrijfsmanagement aan te zetten tot meer ‘sustainability’, een gezond personeelsbeleid en zelfs tot meer klimaatvriendelijkheid. Via een coaching/stewardship trachten ze bedrijven hier toe aan te zetten.

Er zitten geen fondsen van Black Rock in de portefeuille van BIF EcoLogical, maar het verheugt ons dat grootkapitaal beseft dat zij mee onze toekomst op een positieve manier kunnen uitstippelen.

Update eind 2020: Corona heeft gewerkt als een wereldwijde wake-up call! Wij merken dat tal van fondshuizen plots ‘sustainability’ zeer belangrijk vinden. Maar sustainability is een zeer rekbaar begrip. Er bestaan vandaag enorm veel fondsen met een groen jasje. Wat blijkt: als je dat jasje wegkrabt, schiet er vaak niet veel groen meer over. Velen hanteren ’tolerantiedrempels’: een beetje verkeerd mag …. ! Niet OK voor ons !

Het feit dat anderen er willen uitzien als, is al een positief gegeven. Het belang en bewustzijn groeit, de tendens zit in de juiste richting …..