In Duitsland loopt een onderzoek of drie kerncentrales veilig heropend kunnen worden. Op die manier kan Europa onafhankelijker worden van energieleveringen uit Rusland.

Het heropent het debat of kernenergie voldoende groen is of niet. Er is immers geen CO²-uitstoot en de productie zelf heeft weinig impact op het milieu. Maar er zijn ook twee belangrijke strijdpunten. Enerzijds de verwerking van het gevaarlijke radio-actieve afval. Anderzijds de kwetsbaarheid van de kerncentrales ingeval van een oorlog, natuurramp of menselijke fout. Die nadelen moeten afgewogen worden tegenover de nadelen van de andere energiebronnen.

Om de afbouw van de kerncentrales te kunnen opvangen, heeft Duitsland reeds langer haar bruinkoolmijnen heropend. Bruinkool is de fase die volgt op de geologische vorming van turf, en die voorafgaat aan steenkool. Het bevat veel zwavel, die bij verbranding zure regen veroorzaakt. In Duitsland wordt de zwavel grotendeels weggefilterd. Maar er komt bij verbranding wel veel CO² vrij.

De Duitse bruinkoolmijnen worden ontgonnen in dagbouw. Dat wil zeggen dat het aardoppervlak (inclusief woonhuizen) verwijderd wordt, en dat er niet met ondergrondse schachten gewerkt wordt zoals bij steenkool. De mijnen zijn vaak meer dan 100 meter diep. Het wegpompen van overtollig water zorgt voor een daling van het grondwaterpeil in de omgeving. Het zorgt voor een permanent beschadiging van het landschap en landbouwgebied.

De Europese Unie wil werk maken om onafhankelijk te worden van gas- en olieleveranciers. De havens van Antwerpen en Zeebrugge werken sedert april 2022 officieel samen (Port of Antwerp-Bruges), en er bieden zich vandaag enorme opportuniteiten aan.

Vooral de kustligging en de bestaande infrastructuur van Zeebrugge is een troef. Deze haven is nu reeds gespecialiseerd in het opslaan van gas-onder-druk.

Een van de meest beloftevolle groene energiebronnen is waterstof.  Er zijn verschillende productiemethodes voor waterstof, maar de meest duurzame is de methode op zonne-energie. Zonrijke woestijnlanden als Oman en Namibië kunnen deze goedkoper produceren dan wijzelf.  Zeebrugge is zich volop aan het voorbereiden om dé overslaghaven te worden voor waterstofgas.

Ook via windenergie kan je waterstofgas produceren, maar voorlopig gebruiken we onze eigen windenergie beter als groene elektriciteitsbron.

Het havenbestuur is zich bewust van de ecologische kansen: een ‘sustainable transition manager’ mag zich uitleven in het vergroenen van de havenwerking en -activiteiten.

In ons streven naar vergroening zijn we niet altijd even eerlijk. We lichten dat even toe met een voorbeeld.

We hebben staal nodig, maar willen de staalfabrieken weg uit ons land. Nochtans zijn onze fabrieken veel ecologischer en menselijker dan bijvoorbeeld die in India. Op die manier exporteren we milieu-onvriendelijkheid naar lage-loon-landen. Om die dan op wereldconferenties met de vinger te wijzen dat hun ecologische cijfers niet goed zijn. We exporteren de lasten, en importeren de lusten. Als die armere landen niet dezelfde ‘propere’ condities kunnen realiseren als wijzelf, is dat op wereldniveau een verliesverhaal.

Als wij zelf de eindgebruiker zijn moeten we ook de lasten willen dragen. We beslissen nog te veel vanuit het ‘niet-in-mijn-achtertuin’ gevoel.

Een te snelle transitie van fossiele brandstoffen naar alternatieve bronnen kan de klimaatproblematiek verhogen!

We geven een voorbeeld. Stel: je bent politieker in een stad, en beslist om in jouw stad het ganse wagenpark in één keer om te switchen naar elektrische voertuigen.
Dat betekent dat je al de bestaande voertuigen vervangt door nieuwe. Dat is een ecologische flater ! Tenzij uw wagenpark oeroud en ultravervuilend is.

Die nieuwe wagens moeten eerst gemaakt worden. Ecologisch moet je dus grondstoffen gebruiken. Terwijl je eigenlijk al een wagen had.

Naast de grondstoffen heb je ook energie nodig. Als iedereen tegelijk nieuwe wagens vraagt, dan vergroot de vraag naar energie. Je creëert een CO2-opstoot !
Aangezien er momenteel onvoldoende groene energie is, stijgt zo ook de vraag naar fossiele energiebronnen. Wat je eigenlijk net wou vermijden.
Transitie is OK, maar dan verstandig gespreid in de tijd.
Daarom: goed politiek beheer betekent soms dat je wat langzamer moet gaan.

Enkele tips:

• Geef oude wagens de tijd om hun termijn uit te doen.
• Maar verplicht ook dat elke nieuwe wagen een elektrische of klimaatvriendelijke wagen MOET zijn.
• Verplicht veelrijders om met een propere wagen rijden. Denk aan bedrijfswagens die veel kilometers per jaar afleggen, taxichauffeurs, bestelwagens, …..
• Een auto die nul kilometers per jaar rijdt, stoot geen schadelijke stoffen uit. Auto’s die maar af en toe gebruikt worden stoten, opgeteld, relatief weinig uit.
  Dergelijke auto’s met beperkt gebruik dwingend vervangen door een nieuw-te-maken ecologische wagen is meestal geen ecologische WIN !
• Openbaar vervoer: concentreer je eerst op de drukke lijnen. De ecologische winst is daar het hoogste. Hoe meer comfort en service op die lijnen, hoe hoger de ecologische rendabiliteit !

Tot slot: de beste oplossing is nog altijd ‘minder rijden‘.